درباره بادهای ۱۲۰ روزه سیستان و تاثیر آن بر تالاب هامون چه می دانید؟
خشکشوئی آنلاین: بادهای 120 روزه که با شروع گرما پدید می آیند و گاهی بیش از این مدت بخش هایی از استان سیستان و بلوچستان را تحت تاثیر قرار می دهند و از بستر تالاب هامون عبور می کنند، می توانند موجب حرکت شن های روان و خیزش گرد و غبار در این منطقه شوند.
به گزارش خشکشوئی آنلاین به نقل از ایسنا، بادهای معروف به بادهای ۱۲۰ روزه سیستان و بلوچستان - که در همه جای دنیا بعنوان یک مقوله خاص هواشناختی قلمداد می شود- اختلاف فشار هوایی است که در مرز مشترک ایران و افغانستان موجب شکل گیری طوفان های شدیدی با سرعت های بالا در منطقه سیستان می شود. این بادها بیشتر شمال استان سیستان و بلوچستان را تحت تاثیر قرار می دهد و روی بستر تالاب هامون و منطقه سیستان آغاز به فعالیت می کند.
بادهای ۱۲۰ روزه در تابستان هر سال اتفاق می افتد و بطور معمول از اواخر اردیبهشت ماه شروع و تا اختتام شهریور و اواسط مهرماه به طول می انجامد. یکی از کانون های اصلی ایجاد گرد و غبار تالاب های خشک شده اند بدین سبب خشک بودن تالاب هامون که در راه بادهای ۱۲۰ روزه قرار دارد در وقوع گرد و غبار استان سیستان و بلوچستان بسیار موثر است.
تاثیر این بادها ممکنست در بعضی سال ها شدید و در بعضی سال ها کمتر باشد که بطور قطع میزان آبدار بودن تالاب هامون و رطوبت دشت و اراضی سیستان در شدت گرد و غبار منطقه تاثیر مستقیم دارد. در سال هایی که بستر هامون خشک بوده، پدیده گرد و خاک نیز شدیدتر بوده است.
پدیده گرد و غبار می تواند منشا خارجی و داخلی داشته باشد و بگفته کارشناسان حوزه گرد و غبار تا حدودی منشاهای داخلی آن شناخته شده اند اما زمان و چگونگی فعال شدن این منشاها بستگی به میزان بارندگی و ذخیره آب در تالاب ها دارد. بدین جهت تعداد دفعات خیزش، شدت و محل وقوع گرد و غبار تابع الگوی بارشی سال قبل است.
ضیاالدین شعاعی – کارشناس گرد و غبار- به ایسنا اظهار داشته بود: قسمتی از گرد و غبار شرق کشور مربوط به کف تالاب هامون است که متاسفانه ۱۰ تا ۱۵ سال خشک شده بود.
تالاب هامون از سه بخش هامون «صابوری» در شمال سیستان، هامون «پوزک» که ۹۰ درصد آن در کشور افغانستان و ۱۰ درصد آن در ایران است و هامون «هیرمند» تشکیل شده است که در زمان های فراوانی آب این سه بخش به یکدیگر می پیوندند و دریاچه مشترک هامون میان کشورهای ایران و افغانستان را می سازند.
وضعیت کانون های گرد و غبار بر طبق تاثیری که بر شدت گرد و غبار دارند به سه دسته شدید، متوسط و کم تقسیم بندی می شوند و می توان برای هر بخش از این کانون ها اقدامات خاص خودرا در نظر گرفت که همچون مهم ترین آنها می توان به تقویت پوشش گیاهی و تامین بموقع و به اندازه حق آبه تالاب ها اشاره نمود. درصورتی که حق آبه تالاب هامون بموقع و به اندازه کافی تامین گردد، از درصد گرد و غبار منطقه سیستان کاسته خواهد شد.
گرچه تا اختتام خرداد ماه سال ۹۹ حدودا کمتر از ۵۰ درصد مساحت هامون های سیستان آبگیری شده بود اما امسال تالاب هامون به سبب کاهش چشم گیر بارش ها ورودی چندانی نداشته و راه اندازی سد کمال خان در ولایت نیمروز در نزدیکی مرز ایران و در راه رودخانه هیرمند به نگرانی ها درباره وضعیت این تالاب افزوده است.
تالاب هامون علاوه بر نقش معیشتی که برای جوامع محلی دارد یک کولر طبیعی بشمار می رود که براثر عبور جریان بادهای ۱۲۰ روزه سیستان از بستر آن جریان هوا را خنک می کند اما خشک شدن آن نه فقط موجب از میان رفتن این کارکردها می شود بلکه این تالاب با ارزش را به کانون گردوغبار تبدیل می کند.
منبع: laundrybox.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب