زاینده رود جاری شد ولی
به گزارش خشکشوئی آنلاین ایرنا نوشت: رودخانه زاینده رود از سه روز پیش در حالی که برخی مسئولان از امکان پذیر نبودن استمرار جریان آن در وضعیت فعلی آگاهی داده بودند باردیگر جاری شد، رخدادی که بار دیگر بیم و اُمیدهای احیای این کهن رود نصف جهان را آشکار کرد.
باز و بسته شدن زاینده رود در اصفهان که از مدت ها پیش از طرف خیلی از متخصصان و اندیشمندان نکوهش شده است، در نگاه نخست بااینکه خوشی زودگذر کشاورزان و مردم را بدنبال دارد اما این پرسش را در ذهن ها به وجود می آورد که اگر بازگشایی زاینده رود به طور متناوب امکان پذیر است چرا اقدامی برای برقراری جریان دائمی و با حجم اندک رودخانه نمی گردد تا حقابه کشاورزان و محیط زیست محقق شود و مردم و گردشگران جریان زنده این رودخانه را ببینند. زاینده رود پنجم تا پانزدهم فروردین امسال همزمان با نوروز و برای رفع نیاز آبی کشاورزان در اصفهان جاری شد و الان با بازگشایی باردیگر آن بعد از چند روز خشکی، بیم ها از فراق و وصال زنده رود شدت گرفته و امیدها نیز به همان اندازه برای خروش دائمی آن تقویت شده است. معاون عمرانی استاندار اصفهان اما می گوید این بازگشایی برمبنای توافق کشاورزان با جهاد کشاورزی، تایید آب منطقه ای و وزارت نیرو و برمبنای مصوبات قبلی است. مهران زینلیان به ایرنا اظهار داشت: این بازگشایی سومین مرحله اختصاص آب به کشاورزان شرق و اولین مرحله برای باغ های غرب استان اصفهان در سال زراعی جاری است. زینلیان اضافه کرد: میزان آب رهاسازی شده برمبنای برنامه جهاد کشاورزی به میزان ۴۵ میلیون مترمکعب است که به مدت ۱۰ روز ادامه خواهد یافت. حسین وحیدا، عضو هیات مدیره نظام صنفی کشاورزان استان اصفهان درباره دلیل بازگشایی مجدد رودخانه زاینده رود، عنوان کرد: کشاورزان شرق اصفهان پس از نوبت دوم آبیاری برای اراضی گندم، نیاز به آبیاری باردیگر کشت گندم خود داشتند. به نقل از ایشان، کشت گندم هر ۱۵ روز یک دفعه نیازمند آبیاری است، کشاورزان پس از ۱۰ روز آبیاری، در این دوره پس از ۲۲ روز باردیگر کشت خودرا آبیاری می کنند. ضرورت ادامه آبیاری برای استحصال نهایی محصولات کشاورزی این در شرایطی است که دیگر عضو هیات مدیره نظام صنفی کشاورزی اصفهان بر این باور است اتمام کشت فعلی کشاورزان شرق این منطقه مستلزم تامین ۱۰۰ میلیون متر مکعب دیگر آب از رودخانه زاینده رود است. حسین محمدرضایی در گفت و گو با ایرنا اضافه کرد: مطالبه کشاورزان شرق اصفهان برای استحصال گندم کشت شده، جاری سازی رودخانه زاینده رود از ۲۸ فروردین تا حدود ۲۰ خرداد با تخصیص حداقل ۱۰۰ میلیون متر مکعب آب تحویلی در سد آبشار اصفهان است. عضو هیات مدیره نظام صنفی کشاورزی اصفهان افزود: از بهمن سال قبل که کشت پاییزه دیرهنگام در شرق اصفهان شروع شد تا حالا با ۲ بار بازگشایی رودخانه، آبیاری مزارع انجام گرفته و ادامه آبیاری برای استحصال نهایی لازم و ضروری می باشد. وی خاطرنشان کرد: پیش بینی میزان ورود به سد زاینده رود نسبت به بارندگی ها یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون متر مکعب است در حالیکه سهم کشاورزان شرق و غرب اصفهان و محیط زیست رودخانه از این مقدار ۷۵ درصد آن یعنی ۸۲۵ میلیون متر مکعب و نه ۳۸۰ میلیون متر مکعب است. محمدرضایی اضافه کرد: از زمانی که بر مغایر قانون و مصوبات شورایعالی آب، بارگذاری های گوناگون در حوضه آبریز زاینده رود انجام شد مشکلات زیست محیطی، خشکی رودخانه و چالش های کشاورزان افزایش پیدا کرد. عضو هیات مدیره نظام صنفی کشاورزی اصفهان با اشاره به اینکه تصمیمات وزارت نیرو با یکدیگر همخوانی ندارد و برمبنای گفته های خودشان هم نیست، اظهارداشت: چگونه می شود رودخانه زاینده رود به بهانه کمبود آب جریان نداشته باشد اما طرح انتقال آب بن-بروجن که آب را از حوضه بی آب آبریز زاینده رود به حوضه پر آب کارون انتقال می دهد، شروع شود، این اقدامات نشان داده است که تصمیم گیری برمبنای قانون و مصوبات قانونی نیست. بنابر بر اعلام روابط عمومی شرکت آب منطقه ای اصفهان، از شامگاه بیست و پنجم فروردین ماه جاری خروجی آب از سد زاینده رود افزایش پیدا کرده است. بر این اساس، ذخیره فعلی سد زاینده رود ۳۶۸ میلیون متر مکعب و میزان حجم آب ورودی به این سد حدود ۸۲ متر مکعب بر ثانیه است. بگفته معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای اصفهان با افزایش خروجی سد زاینده رود در این زمان آب در غرب، کلانشهر و شرق اصفهان جریان خواهد داشت. زاینده رود کانال آب رسانی نیست رودخانه زاینده رود آب نما یا کانال انتقال آب برای کشاورزی یا صنعت نیست بلکه ماهیتی سیستمی، به هم پیوسته و یکپارچه دارد که از زرد کوه در رشته کوه های زاگرس شروع و به تالاب گاوخونی ختم می شود؛ این هشداری است که توسط دانشیار دانشگاه صنعتی اصفهان عنوان شد. سید احمد خاتون آبادی در گفت و گو با ایرنا، اضافه کرد: توقف روش مدیریت استانی یا مدیریت گسسته حوضه های آبریز رودخانه ها و اجرای مدیریت یکپارچه و پیوسته در بالادست (سر آب) و پایین دست (پایاب) و کاهش پمپاژهای بی رویه در راه جریان آن، ضروری می باشد. وی خاطرنشان کرد: نگاه به رودخانه زاینده رود یکسان نیست و به فراخور وابستگی افراد و نهادها متفاوت می باشد، باید به اجماع برسیم و به ماهیت حقیقی این رودخانه بعنوان اکوسیستمی که زیست بوم های گوناگون و مختلف خاکی، آبی (تالاب گاوخونی) گیاهی و انسانی به آن وابسته اند نگاه نماییم. به تعبیر وی، زاینده رود تَن واحد و یکپارچه ای است که اگر رگ های این بدن تکه تکه شود و خون شریان هایش از هر قسمت برداشته شود این پیکر خواهد مُرد و بالادست و پایین دست گوهر نایاب خودرا همگی از کف خواهند داد. دانشیار دانشگاه صنعتی اصفهان اظهار داشت: پیشگیری از توسعه صنایع آب بر و دیگر طرح های صنعتی در مناطق خشک، زمان بندی میان مدت و بلندمدت برای جابه جایی صنایع به مناطق ساحلی و توقف طرح های پرهزینه و زیان آور که با انتقال آب به کویر، تعادل طبیعت را بر هم می زند، ضروری می باشد. دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان اضافه کرد: توقف کشت محصولات آب بر و واردات محصولات کشاورزی مانند برنج و برخی صیفی ها که آب فراوانی برای تولید آنها مصرف می شود، همین طور کاهش سطح زیر کشت کشاورزی و باغداری در کنار دریاچه ها و در امتداد رودخانه ها برای کم کردن فشار بر آبخوان یا منابع آب زیرزمینی برای این مهم پیشنهاد می شود. این فعال محیط زیست، تامین بودجه برای خرید امتیاز واگذاری های حقابه جدید کشاورزان در راه رودخانه ها از بالادست تا پایین دست و بازگرداندن حقابه ها را از دیگر راهکارهای حفظ توان زیست محیطی رودخانه ها عنوان نمود. عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی اصفهان، توقف اعطای مجوز جدید حفر چاه عمیق، نظارت مکانیزه با نصب کنتور روی چاه ها و کاهش بهره برداری از منابع آب زیرزمینی با بستن چاه های مازاد در منطقه را ضروری دانست. خاتون آبادی اضافه کرد: محدود کردن بهره برداری از آب های زیرزمینی و نیز حفر چاه عمیق زمانی میسر است که آب سطحی بوسیله سیلاب و جریان طبیعی رودخانه ها در دسترس کشاورزان باشد. دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان، افزود: برای ایجاد تعادل در استفاده منطقی و متعادل از سه نوع آب مذکور، یکپارچگی و پیوستگی حوضه آبریز رودخانه ها از سرآب تا پایاب، لازم است در غیر این صورت بحران های آب و محیط زیست و نابسامانی های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خودنمایی خواهند کرد. کاهش پیشروی فرونشست در اصفهان با جریان دائمی زاینده رود کارشناسان همین طور حذف جریان آب رودخانه زاینده رود از دل شهر را موجب وقوع و شدت گرفتن فرونشست زمین دانسته اند. مدیر کل سازمان زمین شناسی و اکتشافات مواد معدنی اصفهان با هشدار نسبت به این موضوع، به ایرنا اظهار داشت: دولت باید تکلیف خودرا درباره اصفهان مشخص نماید برای اینکه امروز همه کارشناسان به فوق بحرانی بودن فرونشست زمین در این استان اذعان دارند. رضا اسلامی با اشاره به اینکه راه حل ها در این مساله مشخص است، اضافه کرد: برقراری جریان دائمی رودخانه زاینده رود بعنوان اصلی ترین منبع تغذیه کننده آبخوان و به صورتی در اولویت قراردادن حقابه محیط زیست پس از آب شرب ضروری می باشد. وی خاطرنشان کرد: شرایط فعلی اصفهان دیگر بگونه ای نیست که بتواند به زنجیره غذایی کشور بواسطه کشاورزی کمک نماید ازاین رو یا باید زمینهای کشاورزی از کشاورزان خریداری یا شرایطی ایجاد شود که کشاورزان این زمین ها را به نیروگاه های انرژی خورشیدی تبدیل کنند. اسلامی درباره تاثیر بخش صنعت بر این مساله اظهار داشت: نمی گویم که صنایع بزرگ فولادی در اصفهان یک دفعه تعطیل شود اما باید از توسعه این صنایع آب بَر در اصفهان جلوگیری کرد و برنامه ریزی برای انتقال این صنایع به کنار دریا صورت گیرد. به نقل از ایشان، هزینه ای که برای انتقال آب از دریا به فلات مرکزی انجام می شود اگر برای انتقال این صنایع صورت گیرد در دراز مدت بمراتب کمتر خواهد بود. حدود ۲۵ هزار هکتار از اراضی کشاورزی نواحی حقابه داران شرق این استان در پی افزایش خروجی سد زاینده رود و تخصیص قسمتی از حقابه کشاورزان در بهمن ۱۴۰۰ زیر کشت رفت و بر همین مبنا خروجی سد زاینده رود ۱۲ بهمن پارینه با هدف جاری سازی آب در بستر این رودخانه در شهر اصفهان و سپس شرق استان بمنظور کشت غله در قسمتی از اراضی کشاورزی به طور پلکانی افزایش و ساعت ۱۰ بامداد ۲۴ بهمن کاهش پیدا کرد، در نتیجه بخش قابل توجهی از بستر زاینده رود در کلانشهر و شرق این استان باردیگر خشک شد. سپس برای نوبت دوم آبیاری مزارع شرق اصفهان پنجم تا پانزدهم فروردین ۱۴۰۱ بار دیگر با افزایش خروجی سد، آب در رودخانه جریان یافت که استقبال بی نظیر گردشگران نوروزی را نیز به همراه داشت. بعد از آن رودخانه خشک شد و از ۲۵ فروردین تا پنجم اردیبهشت برای کشاورزان غرب و شرق اصفهان باردیگر جریان یافته است. رودخانه زاینده رود در ۲ دهه اخیر از سد چم آسمان در شهرستان لنجان واقع در غرب استان تا تالاب گاوخونی به دفعات خشکانده و از مهر سال ۹۹ تا حالا نیز، این مورد تکرار شده است. بگفته کارشناسان، اصفهان با سابقه زیاد و شدید موارد گوناگون فرونشست، امروز استانی با وضعیت قرمز است که وضعیت آن از هشدار گذشته و به بحران تبدیل گشته است. زاینده رود به طول افزون بر ۴۵۰ کیلومتر بزرگترین رودخانه منطقه مرکزی ایران به حساب می آید. سد زاینده رود بعنوان یکی از اصلی ترین سدهای مرکز کشور و تامین کننده آب آشامیدنی، محیط زیست، کشاورزی و صنعت در منطقه مرکزی ایران، با ظرفیت افزون بر ۱.۲ میلیارد مترمکعب در۱۱۰ کیلومتری غرب اصفهان در شهرستان چادگان قرار دارد. بیشتر بخوانید: کاهش خروجی سد زاینده رود چه کسی از خشک شدن هورالعظیم خوشحال است؟ 47231
منبع: laundrybox.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب