، بررسی دلایل اُفت ریاضیات در ایران،
تشریح زمینه های كاربرد علوم ریاضی و علل بیكاری فارغ التحصیلان
خشكشوئی آنلاین: چندی قبل مبحث كاهش هرساله شركت كنندگان رشته ریاضی و فیزیك بر سر زبان ها افتاد. كاهش بالغ بر ۱۸هزار نفری داوطلبان ورود به این رشته در كنكور كارشناسی طی دو سال اخیر٬ خبر از ورود نامتوازن داوطلبان به رشته های دانشگاهی می داد. این مورد در حالی اتفاق می افتد كه ۶۵ درصد متقاضیان امسال ورود به دانشگاه ها٬ داوطلب ورود به رشته های تجربی هستند!
به گزارش خشكشوئی آنلاین به نقل از ایسنا، در این میان مبحث اشتغال فارغ التحصیلان مطرح می گردد. طبیعتاً بخشی از آنچه این كاهش هرساله را رقم می زند وضعیت بهتر فارغ التحصیلان گروه تجربی به لحاظ اشتغال و درآمدزایی است. زمینه های كاربرد علم ریاضی چیست؟ آیا ارقام رو به كاهش داوطلبان ورود به این رشته٬ خبر از بی علاقگی تدریجی دانش آموزان به ریاضی می دهد یا جو روانی حاكم بر جامعه و تجسم بیكاری پس از فارغ التحصیلی در رشته ریاضی است كه آن ها را به سمت زیر پا گذاشتن علایق خود و گرایش به سمت رشته های گروه تجربی سوق می دهد؟
برای رفع ابهام های موجود در این زمینه به سراغ "مگردیچ تومانیان"٬ رئیس پیشین انجمن ریاضی ایران و عضو شاخه ریاضی فرهنگستان علوم رفته ایم تا او بعضی از این سؤالات را پاسخ گو باشد.
روزهای خوش ریاضی در ایران
"مگردیچ تومانیان"، رئیس شاخه ریاضی فرهنگستان علوم در گفت وگو با خبرنگار ایسنا، صحبت هایش در این رابطه را ابتدا به پیش از انقلاب و سپس به سال های پس از 1360 معطوف كرد و اظهار داشت: قبل از انقلاب در گروه های ریاضی دانشكده ها، ابتدا تمام دروس ریاضی در هر ترم بین اعضای هیأت علمی آن گروه بر حسب تخصص، تقسیم می شد و ضرورتی نداشت كه ساعت تدریس همه برابر باشد و هیچ گونه مبلغی تحت عنوان حق التدریس پرداخت نمی شد؛ تحقیق در ریاضی و نوشتن مقاله چندان رونقی نداشت.
وی افزود: پس از 1360، به بركت تأسیس دوره های دكتری، تحقیقات در كشور رونق گرفت و دانشجویانی كه برای تحصیلات دكتری به خارج از كشور رفته بودند، با مدارك معتبر به كشور برگشتند و هیأت های علمی در دانشگاه ها تقویت و تكمیل شدند.
این استاد ریاضی دانشگاه تبریز افزود: همچنین بر مبنای برنامه ریزی انجمن ریاضی ایران٬ دانش آموزان منتخب به المپیادهای ریاضی جهان اعزام شدند و جایگاه های خوبی كسب كردند. رشته های دیگر هم از انجمن ریاضی ایران پیروی كردند. همینطور نام تعدادی از اساتید ریاضی دانشگاه های ایران در كتابی تحت عنوان "ریاضی دانان جهان"، كه هر سال تجدید چاپ می شود، جای گرفت.
ظهور پدیده حق التدریس و آزمون های تستی؛ افت چشم گیر ریاضیات در كشور
تومانیان، وضعیت فوق را بسیار مناسب توصیف و خاطرنشان كرد: این وضعیت ادامه داشت تا آن كه دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی رنگارنگ دولتی و غیر دولتی و غیر انتفاعی ظاهر شدند و پدیده مخرب حق التدریس برای اعضای هیأت علمی رونق گرفت.
وی در این رابطه توضیح داد: هر مدرس دانشگاهی ظاهراً توانایی تدریس همه دروس دانشگاهی را پیدا كرد. در مدارس هم هر معلم غیر ریاضی، خویش را شایسته تدریس دروس ریاضی دانست كه این مورد سبب افت چشمگیر ریاضیات در دانشگاه ها و مدارس شد.
رئیس شاخه ریاضی فرهنگستان علوم در همین رابطه، راه اندازی آزمون های تستی از جانب سازمان سنجش را خاطرنشان كرد و اضافه كرد: این مورد و نیز آزاد شدن شرط شركت در آزمون با هر دیپلم برای هر رشته دانشگاهی، ضربه شدیدی بر تنه تضعیف شده آموزش عالی و به خصوص ریاضی در كشور وارد كرد.
تومانیان علت دیگر افت ریاضی را مجاز بودن ورود فارغ التحصیلان هنرستان ها كه بعنوان تكنسین های ماهر تربیت شده بودند، به دانشكده های فنی مهندسی عنوان نمود و توضیح داد: از این رو استادان دانشگاه مجبور به پایین آوردن سطح علمی كلاس ها شده و از آن جایی كه در آزمون تستی نمی توان سؤال خوب برای سنجش منطق و استدلال هندسی مطرح نمود، شدیدترین ضربه به هندسه در مدارس وارد شد.
وی افزود: همینطور معلمان رغبت به تدریس هندسه را از دست دادند. این در شرایطی است كه این پدیده، مدتی بعد، به دانشگاه ها هم سرایت كرده و در زمان كوتاهی پس از آن، آزمون های ورودی كارشناسی ارشد و سپس دكتری هم به صورت تستی برگزار شد؛ در نتیجه دروس هندسه در دانشگاه ها هم كم رنگ شدند.
رشد بی رویه و غیراستاندارد آموزش عالی در ایران
رئیس شاخه ریاضی فرهنگستان علوم با اشاره به اینكه هم اكنون 4 میلیون و 750 هزار دانشجو (غیر پزشكی)، در 2 هزار و 700 دانشگاه و مؤسسه آموزش عالی دولتی و غیر دولتی تحصیل می كنند، رشد آموزش عالی در دو سال قبل را 17 درصد اعلام و تصریح كرد: این میزان رشد در سطح جهانی 6 درصد است كه این به مفهوم رشد بی رویه و غیر استاندارد آموزش عالی در ایران است.
تومانیان همینطور تعداد اعضای هیأت علمی را 68 هزار و 552 نفر اعلام نمود و اضافه كرد: نسبت تعداد دانشجو به تعداد استاد در نرم جهانی 16 تا 18 است؛ این در شرایطی است كه این نسبت در دانشگاه های دولتی ایران 20 و در كل كشور و با در نظر گرفتن همه دانشگاه ها، برابر 60 است.
وی خاطرنشان كرد: اگر همین عدد 60 كه سه برابر نسبت معمول تعداد دانشجو به استاد در سطح دنیا است، در نظر گرفته شود، با عنایت به تعداد كنونی دانشجویان یعنی 4 میلیون و 750 هزار نفر، نیازمند 80 هزار نفر عضو هیئت علمی هستیم. همینطور در صورتیكه نسبت دو برابر با نُرم جهانی را بپذیریم، باید 118 هزار و 750 نفر عضو هیأت علمی داشته باشیم كه با عنایت به عدد كنونی اعضای هیئت علمی در كشور (68 هزار نفر و 552 نفر)، با كمبود 50 هزار و 198 نفری اعضای هیئت علمی در كشور مواجه هستیم.
استاد ریاضی دانشگاه تبریز با تاكید بر اینكه این مورد به مفهوم وجود كار برای فارغ التحصیلان است، بیكاری این افراد را ناشی از پدیده حق التدریس دانست و خاطرنشان كرد: با مدیریت مناسب و دستورالعمل اكید، بیكار تحصیل كرده وجود نخواهد داشت و كسی مقاله و رساله دكتری نمی فروشد. این در شرایطی است كه در مورد پدیده سرقت علمی هم به موقع از سوی فرهنگستان علوم (شاخه های ریاضی و فیزیك) اخطار داده شده كه چندان مورد توجه قرار نگرفته است.
علل بیكاری فارغ التحصیلان
تومانیان در سخنانی به تشریح علل بیكاری فارغ التحصیلان پرداخت و توضیح داد: به صورت معمول 30 درصد فارغ التحصیلان دانشگاهی در علوم پایه و نسبت بیشتری در علوم انسانی، جذب آموزش و پرورش می شدند، تا اینكه دانشگاهی ابتدا با 64 واحد تأسیس شد و در مدت كوتاهی هم به 84 واحد در كشور گسترش یافت. معلمانی كه در سطح فوق دیپلم دبیر تربیت می كردند، همگی به كسوت استاد دانشگاه در آمدند و با احكام داخلی، مربی و استادیار شدند.
وی با اشاره به اینكه برحسب مقررات، فقط فارغ التحصیلان این دانشگاه می توانند به استخدام وزارت آموزش و پرورش درآیند، این مورد را به مفهوم 30 درصد بیكاریِ بیشتر برای فارغ التحصیلان دانشگاه های كشور دانست و تاكید كرد: آموزش و پرورش باید از تدریس معلمان غیر ریاضی كه ریاضی تدریس می كنند، جلوگیری كند. تعداد چنین معلمانی در سطح كشور كم هم نیست و این به مفهوم تولید شغل برای فارغ التحصیلان رشته های علوم ریاضی در كشور است.
رئیس شاخه ریاضی فرهنگستان علوم همینطور از تدریس دروس ریاضی توسط مهندسین انتقاد نمود و اظهار داشت: در كلاس های رنگارنگ كنكوری اغلب مدرسین دروس ریاضی، مهندسان هستند؛ آنان روش تدریس ریاضی را نمی دانند و با گمراه كردن خانواده ها و سوء استفاده از عناوین غلط انداز مهندسی، ریاضیات را به صورت حفظی به خورد دانش آموزان می دهند.
تومانیان با اشاره به اینكه در مورد تبلیغات مسموم كننده این گروه در صدا و سیما، نامه ای به شورای عالی انقلاب فرهنگی نوشته شده است، خاطرنشان كرد: بدیهی است كه هیچ سازمانی از درآمدهای میلیاردی چشم پوشی نمی كند.
برخی زمینه های كاربرد علوم ریاضی و اشتغال فارغ التحصیلان در كشور
وی در این رابطه توضیح داد: تقریباً همه كارخانه های تولیدات صنعتی، نیازمند واحد كنترل كیفیت هستند كه اگر این مورد اجرایی شده و به افراد دیگر واگذار نشود، تعداد زیادی از فارغ التحصیلان رشته آمار در این زمینه مشغول به كار خواهند شد.
رئیس شاخه ریاضی فرهنگستان علوم با بیان اینكه حق بیمه باید بر مبنای احتمال تصادف و میزان خسارت احتمالی انواع خودروها و مخاطره پذیر بودن راننده ها در سنین مختلف محاسبه شود، اظهار نمود: اغلب بیمه های شخص ثالث و بدنه خودروها، بیمه های آتش سوزی، بیمه های مسئولیت و... دولتی یا نیمه دولتی بوده و نگران سود و زیان خود نیستند؛ این در شرایطی است كه با پی گرفتن این موضوع، هر مؤسسه باید گروهی آمارشناس در اختیار داشته باشد كه این به مفهوم فراهم شدن شغل برای فارغ التحصیلان ریاضی و آمار است.
تومانیان افزود: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی باید محاسبه كند كه احتمال مواردی همچون دیالیز و زایمان های غیرطبیعی در كشور چقدر است. همینطور مسئول بهداشت در هر شهرستان، باید بداند كه چند نفر از افراد آن منطقه و با چه احتمالی امكان دارد به یك بیماری خاص مبتلا باشند كه این به مفهوم همكاری با مراكز تحقیقاتی آمار در كشور است.
وی افزود: مثال ساده تر كاربرد آمار در جامعه، آگاهی مسئولین آموزش و پرورش هر منطقه نسبت به تعداد دانش آموزان چپ دست در آن منطقه است كه بر مبنای آن احتمال وجود دانش آموزان چپ دست اندازه گیری شده و تعدادی صندلی مناسب برای آنان آماده می گردد.
رئیس شاخه ریاضی فرهنگستان علوم همینطور لزوم كسب اطلاع از مشتریان كارخانه های لباس، كفش، پیراهن و... را یادآور شد و توضیح داد: این تولیدكنندگان باید از مشتریان خود در بازار اطلاعات كسب كرده، نسبت درصد تعداد اجناس تولیدی خویش را داشته باشند و برحسب این تعداد و اندازه های مشتریان خود جنس تولید كنند؛ آن ها بدین سان نبض بازار فروش خویش را در دست می گیرند كه این به مفهوم وجود كار برای فارغ التحصیلان ریاضی و آمار در كشور است.
تومانیان معضل ترافیك در شهرهای بزرگ را یك مسأله عادی در "نظریه گراف" توصیف كرد و اظهار داشت: چهارراه ها در هر شهر رئوس گراف و خیابان های آن، یال های گراف هستند. اگر تعداد رفت و آمدهای وسایل عمومی و تعداد مسافران آن ها را وزن یال ها در نظر بگیریم، ترافیك یك مسأله عادی در نظریه گراف، یعنی یافتن كوتاه ترین مسیر در گراف های وزن دار خواهد بود كه الگوریتم های متعددی برای آن وجود دارد و تدریس می گردد كه این به مفهوم بهره مندی از فارغ التحصیلان رشته های ریاضی و آمار در رفع معضلات شهری همچون ترافیك است.
كنكور برای دانشگاه های خوب قابل حذف نیست
ایشان در ادامه با اشاره به اینكه هیچ گاه نمی توان كنكور را برای دانشگاه های خوب حذف نمود، پیشنهاد كرد: سازمان سنجش آموزش كشور باید آزمون عمومی GRE را سالی دو بار در كشور اجرا نماید تا دانش آموزان بتوانند چندین بار در این آزمون شركت كنند؛ بدین ترتیب در هنگام گزینش دانشجو برای دانشگاه ها، داوطلب بالاترین نمره دریافت شده در آزمون GRE را به سازمان سنجش اعلام می كند.
رئیس شاخه ریاضی فرهنگستان علوم تشریح كرد: همینطور بهتر است با عنایت به این مورد كه آموزش و پرورش امتحانات سوم و ششم دبیرستان ها را به صورت نهایی و سراسری برگزار می نماید، داوطلبان ورود به دانشگاه ها نمرات كتبی این دو مقطع را به سازمان سنجش ارسال نمایند. سازمان سنجش هم با نظرخواهی از دانشگاه ها، پایه علمی هر رشته دانشگاهی را معین كرده و اعلام نماید كه مثلاً برای رشته مكانیك و رشته های مشابه آن، دروس دبیرستانی هندسه، مثلثات، مكانیك و فیزیك هر یك با ضریب 4 و دروس عمومی با ضریب 2 در نظر گرفته شوند و این ترتیب اثر برای كلیه رشته های دانشگاهی صورت گیرد.
تومانیان افزود: سپس سازمان سنجش با اعمال این ضرایب و با عنایت به نمره GRE (با یك ضریب) و اولویت انتخاب داوطلب كه حداكثر 20 مورد و نه بیشتر است، گزینش را انجام دهد.
وی تاكید كرد: این مسئله هم باید مورد توجه قرار گیرد كه داوطلبان برای ورود به رشته های ریاضی، فیزیك، فنی و مهندسی، معماری و اقتصاد الزاماً باید دیپلم ریاضی فیزیك داشته باشند.
برخی علل بازار داغ خرید و فروش رساله در كشور
رئیس شاخه ریاضی فرهنگستان علوم یكی از علل پدیده مقاله فروشی و خرید رساله و رساله را بیكاری فارغ التحصیلان با سواد اعلام نمود و اضافه كرد: علت دیگر این مورد عدم اجرای دقیق آئین نامه های وزارت علوم در مورد ظرفیت اساتید در انتخاب تعداد دانشجوی دكتری است؛ البته این آئین ها باید به صورت دقیق و برای همه دانشگاه ها تعریف شود، یعنی یك استاد از همه دانشگاه های دولتی و غیردولتی و پردیس ها باید، بر طبق ظرفیت تعریف شده، دانشجو بگیرد.
تومانیان علت دیگر را آئین نامه های دانشگاه های دولتی و غیر دولتی در مورد تغییر وضعیت و پایه سالانه اساتید اعلام و تاكید كرد: برای پایه سالانه، چاپ مقاله نباید ضروری باشد. همینطور برای تبدیل وضعیت پیمانی به رسمی، تعداد مقالات باید بسیار محدود باشد. فقط در مورد تبدیل وضعیت دانشیاری به استادی است كه می توان شروط مقاله و كتاب را لحاظ كرد.
هدایت تحصیلی یا آزادی عمل در تحصیلات؟
وی با اشاره به اینكه فردی كه دانش آموز را به اصطلاح هدایت تحصیلی می كند، باید اطلاعات كافی از تحصیلات عالیه داشته باشد، اظهار نمود: دانش آموز باید با علاقه خودش انتخاب رشته كند؛ اینكه تعداد داوطلبان كم یا زیاد شده، مهم نیست و این خود به خود تعدیل خواهد شد. اگر كنكور و آموزش و پرورش ما درست باشد، دانش آموز هم در یك نظام سالم و بر حسب علاقه، انتخاب رشته می كند. باید آزادی عمل در تحصیلات وجود داشته باشد.
رئیس شاخه ریاضی فرهنگستان علوم خاطرنشان كرد: اگر دانش آموزی به ریاضی علاقه ندارد، به خاطر نداشتن معلم ریاضی خوب و برنامه درسی مناسب می باشد. دانش آموز رشته ریاضی باید 30 ساعت از مجموع 35 ساعت را ریاضی بخواند؛ این در شرایطی است كه برخی مباحث ریاضی همچون هندسه فضایی و مثلثات، حذف شده و درس هایی جای آن ها را گرفته اند كه تدریس آن ها یك الی دو جلسه در سال كفایت می كند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب