رازگشایی از این پدیده نادر در میان موجودات زنده !
خشکشوئی آنلاین: اختاپوس ها موجودات عجیبی هستند؛ آنها بیش از یک قلب دارند و خون شان به رنگ آبی و مملو از مس است.
غزال زیاری- نخستین چیزی که با شنیدن نام اختاپوس به ذهن بیشتر ما می رسد، این است که این موجود، هشت پا دارد ولی این جانور عجیب و خاص، خاصیت های دیگری نیز دارد که بمراتب حیرت انگیزتر هستند؛ همچون این که آنها بیش از یک قلب دارند.
طبق گفته کرت اونتانک، زیست شناس اختاپوس ها در دانشگاهی در واشنگتن، اختاپوس ها سه تا قلب دارند. این امر در مورد نزدیک ترین موجودات شبیه به اختاپوس ها، یعنی ماهی های مرکب نیز صادق است.
بزرگترین قلب اختاپوس که قلب سیستمیک آنست، در وسط بدن این موجود نرم تن قرار گرفته است. این قلب، خون اکسیژن دار را به تمام بخش های بدن به جز آبشش ها، پمپاژ می کند. این بزرگترین و عضلانی ترین قلب از سه قلب اختاپوس است.
دو قلب دیگر اختاپوس، قلب های شاخه ای نامیده می شوند که هر یک از آنها، به یکی از دو آبشش اختاپوس متصل هستند. این دو قلب بطور معمول قلب های آبشش نامیده می شوند و نسبتا کوچک هستند و قدرت چندانی هم ندارند. وظیفه هر قلب شاخه ای، پمپاژ کردن خون بوسیله آبششی است که به آن متصل شده. چرا اختاپوس ها به سه قلب نیاز دارند؟
به همان دلیل که انسان ها و دیگر پستانداران، به ۴حفره در قلبشان نیازمندند. بمنظور حل مشکل فشار خون پائین.
برای آنکه خون بتواند به شکل موثری در سراسر بدن پخش شود، باید فشار خون بدن جانداران به اندازه کافی مناسب باشد. اگر فشار خون بدن فردی پائین باشد و فرد، خیلی سریع از جایش بلند شود یا سریعا کاری انجام دهد، ممکنست در سرش احساس سبکی کرده یا حتی بیهوش شود. این بدان معناست که فشار خون او آنقدر پائین است که نمی تواند خون کافی را به مغزش برساند.
آبشش های اختاپوس، به جذب اکسیژن از آب می پردازند و قلب های شاخه ای، به پمپاژ کردن خون فقیر از اکسیژن، بوسیله آبشش ها کمک می کنند. البته خون غنی از اکسیژن که از آبشش ها خارج می شود، فشار پائینی دارد و این نکته خوبی برای پمپاژ کردن خون به سراسر بدن نیست. در نتیجه اختاپوس ها به قلب دیگری نیاز دارند تا بعد از انجام وظیفه آبشش ها و قلب های شاخه ای، بتواند خون را بصورت موثری به تمام بدنشان بفرستد.
بیشتر بخوانید: معجزه اعجاب انگیز سرکه! تانک های عجیبی که آمریکا به اوکراین فرستاد / عکس
انسانها هم مشکل مشابهی دارند؛ دو حفره سمت راست در قلب انسان ها (دهلیز و بطن راست)، خون کم اکسیژن را از رگها به داخل شش ها پمپاژ می کنند. زمانی که خون غنی از اکسیژن، شش ها را ترک می کند، با فشار کمی خارج می شود. البته در بدن انسانها، این خون غنی از اکسیژن به داخل قلب و حفره های سمت چپ (دهلیز و بطن چپ) بر می گردد. این حفره ها، باردیگر خون را تحت فشار قرار داده و بوسیله شریان ها به سایر بخش های بدن می فرستند.
به عبارتی دیگر، ساختار بدن انسان ها و اختاپوس ها هریک به شیوه کاملا متفاوتی این مشکل را حل می کند: اختاپوسها با داشتن چند قلب و انسان ها با داشتن یک قلب با چندین حفره.
در نهایت سه قلب اختاپوس، همان وظیفه ای را انجام می دهند که قلب چهار حفره ای انسان انجامش می دهد. اختاپوس ها، مثال مناسبی از این مساله هستند که چطور یک ارگان پیچیده و هوشمند می تواند ساختار کاملا متفاوتی از دیگر مهره داران داشته باشد. بدن آنها برای حل این مشکل، راه حل کاملا متفاوتی داشته.
در مطالعه ای که در سال ۱۹۶۲ انجام شد، مشخص گردید که در صورتیکه اختاپوس غول پیکر اقیانوس آرام (Enteroctopus dofleini) برای مدت زمانی طولانی در هنگام استراحت باشد و نیازی به فشار خون بالا نداشته باشد، ممکنست قلب سیستمیک آن کاملا از کار بایستد ولی قلب های شاخه ای به فعالیت شان ادامه خواهند داد. بعلاوه این قلب اختاپوس هنگام شنا برای چند لحظه متوقف می شود و کسی هم دلیل آنرا نمی داند.
بهترین توضیح برای این مساله این است که شنا کردن، فشار بسیار بالایی را بر قلب های اختاپوس وارد میکند و در نتیجه گاهی قلب بجای آنکه برای پمپاژ خون در مقابل این فشار بالا تلاش کند، برای لحظاتی متوقف می شود.
اختاپوس ها در هنگام شنا کردن، به شکل فواره آب را از بدنشان خارج می کنند. داستان کمی شبیه پر کردن یک بادکنک و رها کردن آنست تا بادکنک آزادانه به این طرف و آن طرف پرواز کند. شنا کردن، فشار زیادی به بدن اختاپوس ها وارد میکند که مانع از پمپاژ صحیح قلب آنها خواهد شد. بدین سبب بدن اختاپوس بجای مبارزه با این فشار، برای لحظاتی دکمه توقف قلب را می زند.
حرکت سینه خیز بجای شنا
اختاپوس ها بطور معمول ترجیح می دهند تا بجای شنا کردن، سینه خیز حرکت کنند. واقعا شنا کردن برای اختاپوس ها کار سختی است. آنها با جریان آبی که در آن نفس می کشند، خودرا به سمت جلو پرتاب می کنند. چونکه شنا کردن، تنفس آنها را نیز برهم می زند. با شنا کردن، قلب اختاپوس ها برای لحظاتی متوقف می شود و این تنفس آنها را نیز بر هم می زند. پس چندان عجیب نیست که آنها زیاد شنا نمی کنند. خون آبی رنگ مملو از مس
تفاوت دیگر اختاپوس با انسان ها، رنگ خون آنهاست. خون اختاپوس به رنگ آبی است و دلیل آن این است که سیستم حمل اکسیژن در خون در بدن اختاپوس ها و جانوران هم خانواده آنها، با بهره بردن از پروتئین هایی برپایه مس به نام هموسیانین به انجام می رسد و این اتفاق در بدن انسان توسط پروتئین هایی برپایه آهن، به نام هموگلوبین صورت می پذیرد.
هموسیانین ها در اتصال به اکسیژن در دمای اتاق، نسبت به هموگلوبین ها، موثرتر عمل می کنند و البته اشتباه است اگر کسی فکر کند که بدین سبب است که اختاپوس ها سه قلب دارند. هموسیانین در محیط های کم اکسیژن و در دماهای پائین تر، اکسیژن بیشتری نسبت به هموگلوبین حمل می کنند و همین موجب می شود که در دریا مفیدتر از هموگلوبین باشند.
به علاوه هنگامی که هموسیانین خون اختاپوس، به یک مولکول اکسیژن می چسبد، احتمال آنکه بتواند به مولکول دیگری نیز متصل شود بیشتر است. این خاصیت که "همکاری" نام دارد، موجب می شود تا انتقال اکسیژن بوسیله هموسیانین ها خیلی بهتر انجام بگیرد.
منبع: Livescience
۵۸۵۸
منبع: خشكشوئی آنلاین
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب