با استناد به پژوهشی در نشست زندگی خارج از چارچوب ازدواج در ایران تشریح شد
عمر ازدواج سفید در ایران و آمارهایی درباره این شیوه زندگی
خشكشوئی آنلاین: یك مردم شناس و محقق با استناد به پژوهشی كه درباره «ازدواج سفید» روی ۲۱۳ زوج و به شكل میدانی انجام داده است اظهار داشت: «عمر» ازدواج سفید در ایران بین یك تا سه سال است. ۴۵ درصد از افرادی كه در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته بودند بین ۲۵ تا ۳۰ سال «سن» داشتند. همینطور ۶۲ درصد آنها دارای «تحصیلات» كاردانی و كارشناسی بودند و ۲۳ درصد در مقطع ارشد و دكتری تحصیل می كردند؛ این در حالیست كه مهمترین «شیوه آشنایی» كه از جانب این افراد ذكر شده بود، گروه دوستان و دانشجویی، همكاری در محل اشتغال و فضای مجازی بوده است.
به گزارش خشكشوئی آنلاین به نقل از ایسنا، «كامیل احمدی» مردم شناس، پژوهشگر و نویسنده با استناد به آمارهای پژوهشی كه درباره «زندگی خارج از چارچوب ازدواج در ایران» انجام داده است، با تاكید بر اینكه ازدواج سفید در غرب و اروپا ریشه دارد و این پدیده در ایران با معنای غربی آن متفاوت می باشد، با عرضه آمارهای بالا، به تشریح این داده های آماری پرداخت.
وی كه در نشستی در انجمن پشتیبانی از حقوق كودكان سخن می گفت، در ابتدای سخنانش با اشاره به اینكه همباشی پس از انقلاب جنسی در غرب به وجود آمد و با محوریت اروپا، تقدس رابطه جنسی را بر هم زد، افزود: در سال ۲۰۱۰ نروژ، فرانسه، سوئد و اسپانیا سرآمد كشورهایی هستند كه به این شیوه زندگی روی آوردند. این روش آنقدر در این كشورها رواج پیدا كرده كه قوانین حقوقی مشابه با ازدواج های رسمی برای آنها وضع شده است.
این مردم شناس با اشاره به این كه كشورهای همجوار ایران مثل تركیه یكی از نمونه های بارز این شیوه زندگی هستند، اظهار نمود: پس از تغییرات بوجود آمده از جانب رجب طیب اردوغان و تفكیك جنسیتی ۷۵ درصد خوابگاه های این كشور، با این وجود مجازاتی درباره شیوه زندگی هم خانگی و ازدواج سفید وجود ندارد و شاهد آمار بالای آن بخصوص در استانبول و آنكارا هستیم. در مصر و شهرهای اسكندریه و قاهره این كشور هم با وجود مجازات دو سال حبس، با روند رو به رشد این شیوه زندگی روبرو هستند. آمار زندگی همباشی در بیروت و غرب لبنان و حتی كشور تونس هم با رشد فزاینده ای روبروست.
گروه هایی كه بیشتر شیوه زندگی بر پایه «ازدواج سفید» را انتخاب كردند
نویسنده این پژوهش با اشاره به اینكه ماهیت ازدواج سفید در ایران با سایر نقاط دنیا متفاوت می باشد افزود: در ایران آمارهای رسمی و قابل استنادی به علت محدودیت های موجود درباره میزان رواج این شیوه زندگی وجود ندارد؛ با این وجود تغییرات ارزشی بر افزایش میزان هم خانگی موثر بوده اند.
وی با اشاره به اینكه «صیغه محرمیت» یا «ازدواج موقت » نزدیك ترین مدل به شیوه ازدواج سفید است كه دارای مشروعیت شرعی است، اظهار نمود: نقاط مشابه این دو شیوه در موقتی بودن، وجود رابطه جنسی و تبعات حقوقی كم و كم هزینه بودن این دو روش ازدواج از لحاظ مهریه و جهیزیه است؛ با این وجود این دو شیوه در بعد حقوقی و مشروعیت با یكدیگر متفاوت هستند؛ به طوریكه در صورت تولد كودكی در شیوه ازدواج سفید، وضعیت وی نسبت به صیغه متفاوت می باشد.
احمدی با اشاره به پژوهش انجام شده در مورد ازدواج سفید در ایران توضیح داد: این پژوهش در سه كلانشهر تهران، مشهد و اصفهان با حجم نمونه ۲۱۳ زوج و به شكل میدانی انجام شده است. بیشتر افرادی كه به این شیوه زندگی روی آورده بودند یا مهاجرین شاغل و یا دانشجویان دارای زیست دانشجویی بودند.
پیامدهای ازدواج سفید
این پژوهشگر در ادامه با اشاره به نتایج ازدواج سفید اظهار نمود: رنگ باختن كلیشه های جنسیتی، آزادی انتخاب بر بدن و روابط جنسی، سرد شدن نسبت به ازدواج رسمی، طرد اجتماعی و ترس از پیگرد قانونی پیامدهایی بودند كه از جانب افراد مورد بررسی عنوان شده بودند. مهمترین دلیلی كه این افراد در مورد روی آوردن به این ازدواج ذكر می كردند هم عدم اعتقاد به ازدواج رسمی، آزادی انتخاب و حق بر بدن، عدم امنیت شغلی و درآمد كافی، آشنایی بیشتر و عدم اعتماد بوده است.
«عمر» ازدواج سفید در ایران
«تحصیلات» انتخاب كنندگان این نوع زندگی
این مردم شناس با اشاره به اینكه بر مبنای پژوهش انجام شده، عمر ازدواج سفید در ایران بین یك تا سه سال است خاطرنشان كرد: ۴۵ درصد از افرادی كه در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته بودند بین ۲۵ تا ۳۰ سال قرار داشتند. ۶۲ درصد آنها دارای تحصیلات كاردانی و كارشناسی بودند و ۲۳ درصد آنها در مقطع ارشد و دكتری تحصیل می كردند. مهمترین شیوه آشنایی كه از جانب این افراد ذكر شده بود، گروه دوستان و دانشجویی، همكاری در محل اشتغال و فضای مجازی بوده است.
۵۰ درصد افرادی كه ازدواج سفید دارند امیدوارند در آینده ازدواجشان رسمی شود
حدود نیمی از مردان قصد نداشتند در آینده ازدواج رسمی داشته باشند
وی همینطور با اشاره به اینكه ۳۹ درصد از افراد مورد پژوهش اظهار كرده بودند نسبت به دین بی اعتقاد هستند افزود: ۵۷ درصد از آنها دارای اعتقادات كم و تنها ۲.۹ درصد از آنها نسبت به دین معتقد بوده اند. همینطور ۵۲ درصد از آنها كه بیش از ۴۰ درصد زنان بودند امید داشتند كه ازدواج سفید آنها در آینده به ازدواج رسمی ختم شود؛ این در حالیست كه ۴۷ درصد كه عموما مردان بودند قصد نداشتند تا در آینده ازدواج رسمی داشته باشند. برای ۸۸ درصد از این افراد مسئله بكارت اهمیت نداشته و تنها برای ۱۱ درصد از آنها اعتقاد به این مسئله وجود داشت.
تولد كودكان بی هویت، سقط جنین و استرس پنهان ماندن رابطه؛ نتایج دیگر ازدواج سفید
احمدی، در ادامه فشارهای روانی و استرس ناشی از پنهان ماندن رابطه و غیر قانونی بودن این شیوه زندگی را از دیگر پیامدهایی خواند كه از جانب افراد مورد پژوهش عنوان شده و اظهار داشت: رنگ باختن كلیشه های جنسیتی، استقبال جوانان طبقه متوسط، عدم پیگیری قانونی در صورت بروز خشونت، تولد كودكان بی هویت، تك سرپرستی و سقط جنین، تنگ شدن حلقه انتخاب افراد برای ازدواج و كاهش نرخ ازدواج و بار روانی ناشی از از دست دادن باكرگی برای زنان از دیگر نتایج این نوع ازدواج بوده است.
پیشنهاداتی برای كاهش مشكلات ازدواج سفید
این پژوهشگر با اشاره به بعضی از پیشنهادهای ذكر شده در این پژوهش برای حل مبحث و كاهش مشكلات ازدواج سفید خاطرنشان كرد: شناسایی جامعه، ابعاد مختلف ازدواج سفید بر اساس تحقیقات مستقل دانشگاهی و تخصصی، پذیرش موجودیت ازدواج سفید و انكار نكردن روند افزایشی آن، تمهیدات قانونی و پوشش حمایتی، بسترسازی فرهنگی، آگاهی رسانی و آموزش عمومی و تخصصی، كارآفرینی، اشتغال و تحقق شرایط اقتصادی مناسب از جانب دولت و بخش خصوصی، حمایت نهادهای دولتی و انجمن ها در چهارچوب سازمان های بهداشتی و آموزشی جلوگیری از پیامد صدمه های فردی و اجتماعی بخشی از پیشنهادهای مطرح گردیده است.
پروانه سلحشوری: از نگاه این افراد انتخاب شیوه زندگی «همباشی» عواید بیشتری نسبت به مضرات آن برایشان دارد
به گزارش خشكشوئی آنلاین به نقل از ایسنا، در بخش دیگری از این نشست پروانه سلحشوری، نماینده مجلس با اشاره به اینكه تا سال های گذشته شیوه زندگی هم خانگی بیش از زمان حال تابو بوده و تنها در چند سال اخیر است كه درباره آن صحبت هایی می شنویم، اظهار داشت: این هم خانگی ها ابعاد فرهنگ سنتی را مذموم می شمارد و باعث تولید هویت دو گانه برای افراد درگیر در آنها می شود، به طوریكه این افراد دچار بحران و بیگانگی هویتی می شوند. به عبارت دیگر آنها دچار جدال روانی با خودشان می شوند.
این نماینده مجلس با اشاره به اینكه احیانا از نگاه این افراد انتخاب این شیوه زندگی عواید بیشتری نسبت به مضرات آن برایشان دارد خاطرنشان كرد: به نظر می آید آنها ترجیح می دهند به این شیوه در كنار یكدیگر باشند و مباحث اقتصادی برای این گروه بسیار پر رنگ است. فرض بر این است كه مشكل اقتصادی جوانان را به این شكل به یكدیگر گره می زند تا به هم خانگی روی بیاورند.
سلحشور با اشاره به اینكه از دیدگاه جامعه شناسی شاهد روند افزایشی این نوع زندگی در جامعه هستیم، خاطرنشان كرد: كشورهایی كه این شیوه زندگی در آنها رونق بیشتری داشته است عموما اروپایی بوده اند اما در میان آنها چند كشور متعلق به شوروی سابق هم دیده می گردد. باآنكه به نظر می آید در كشوری مانند آمریكا به علت وجود باورهای مذهبی اقبال مردم نسبت به كشورهای اروپایی كمتر است. با این وجود تا زمانی كه در كشورمان به دنبال بررسی علمی این شیوه زندگی نباشیم نمی توانیم ابعاد مختلف آن را بررسی نماییم.
وی در ادامه تصریح كرد: این اصل باید مورد پذیرش قرار بگیرد كه در كشور ما پدیده نوظهور همباشی وجود دارد و باید به چرایی آن فكر نماییم كه چطور می توان عوامل زمینه ساز آن را كاهش داد و آن را به سامان كرد؟.
بیشتر فرزندان متولدشده در شیوه زندگی هم خانگی «سقط» می گردد
اسم پدر در شناسنامه این كودكان ذكر نمی شود
این نماینده مجلس با اشاره به اینكه مبحث "خشونت" در ازدواج سفید حتی در ابعاد بین المللی هم دیده می شود، توضیح داد: حتی در كشورهایی كه حقوق افراد در ازدواج سفید پذیرفته شده است خشونت به چشم می خورد. همینطور كودكان حاصل از این نوع ازدواج ها خیلی كمتر مورد توجه قرار می گیرند. بیشتر فرزندان متولد شده در شیوه زندگی هم خانگی منجر به سقط جنین می گردد و به نظر می آید تنها عده كمی آن هم به علت ابعاد انسانی كه مرگ یك انسان برایشان اهمیت دارد جان این كودكان را حفظ می كنند. همینطور امكان دارد این فرض وجود داشته باشد كه این افراد به امید وقوع ازدواج رسمی در آینده فرزندشان را سقط نمی كنند.
وجود این شیوه زندگی در جامعه را باید جدی بگیریم
سلحشوری در ادامه اظهار نمود: همانطور كه می دانید اسم پدر در شناسنامه این كودكان ذكر نمی گردد و بنابراین آنها دچار مشكل هویتی خواهند شد. ثبت نام مدرسه این كودكان چگونه خواهد بود؟ به نظر می آید پیش زمینه صحبت در مورد مسائل كودكان این است كه بپذیریم چنین ازدواج هایی در كشور اتفاق می افتد. در صورت انكار این مورد مشكلی برطرف نمی گردد. باید وجود این شیوه زندگی را در جامعه جدی بگیریم و بعنوان پدیده نوظهور جامعه مدرن به دنبال خشونت زدایی و ساماندهی كودكان حاصل از ازدواج ها باشد.
دستیار حقوق شهروندی معاونت رئیس جمهور در امور زنان و خانواده: ازدواج سفید، تشكیل خانواده ای حبابی است
به گزارش خشكشوئی آنلاین به نقل از ایسنا، در بخش دیگری از این نشست شهناز سجادی، دستیار حقوق شهروندی معاونت رئیس جمهور در امور زنان و خانواده هم با اشاره به اینكه ازدواج سفید نه تنها تهدیدی برای خانواده بلكه تهدیدی ضد زنان و كودكان است، اظهار داشت: شیوه ازدواج سفید تشكیل دادن یك خانواده حبابی است.
وی با اشاره به اینكه در دهه ۳۰ ثبت ازدواج ضروری و الزامی نبوده است، اضافه كرد: در این نوع شیوه معمولا پس از خواندن خطبه عقد زندگی مشترك افراد آغاز می شد. در ایران نوین برای نظام مندی ازدواج و مشخص شدن مسئولیت ها و حقوق افراد ثبت ازدواج رسمی گشت. ازاین رو می توان گفت در گذشته هم ازدواج ها ثبت نمی شدند اما به صورت كلی می توان ادعا كرد قبل از انقلاب اسلامی معشوقه گیری مردان و پس از انقلاب هم صیغه موقت آسیبی جدی برای تزلزل خانواده به حساب می آید.
زنان نخستین قربانیان و كودكان قربانیان بعدی این شیوه زندگی
زنان به امید «ازدواج» پا به عرصه ازدواج سفید می گذارند
این وكیل دادگستری با اشاره به اینكه مبحث با هم بودگی از چند سال پیش مطرح گردیده است، اضافه كرد: زنان نخستین قربانیان و كودكان قربانیان بعدی این شیوه زندگی هستند. بعضی معتقدند كه این شیوه زندگی یك واقعیت اجتماعی است اما سوال اینجاست كه مگر بیماران پدوفیلی واقعیت جامعه نیستند ؟ آیا آنها را هم باید پذیرفت؟ مردان تنوع طلب هستند، این در حالیست كه بر مبنای تحقیقی كه به تازگی از جانب آقای احمدی انجام شده است زنان با امید ازدواج پا به عرصه ازدواج سفید می گذارند.
این وكیل دادگستری با اشاره به اینكه با وجود چارچوب هایی نظیر مهریه یا شرایط ضمن عقد باز هم زندگی زناشویی پایدار نیست و امكان دارد مردان زن و فرزندشان را ترك كنند، اضافه كرد: این سوال مطرح است كه چطور می گردد زنان در چارچوب ازدواج سفید همچنان اعتماد داشته باشند؟. ازدواج سفید یك خانواده حبابی است و فكر می كنم مسئله گرایش به این نوع زندگی تنها اقتصادی نیست، بلكه نوعی فرهنگ است كه به كشور ما هجوم آورده است.
ازدواج سفید در ایران رسمیت ندارد ازدواج سفید از نظر قانون جرم، از نظر حقوقی بی تعهدی و از نظر شرعی، گناه است وی با اشاره به اینكه شیوه ازدواج سفید در غرب چارچوب هایی دارند و از جنبه های قانونی برخوردار است، اظهار داشت: در این كشورها در صورت جدایی ثروت این افراد حتی بین آنها تقسیم می گردد و یا در زمان اختلاف پلیس می تواند مداخله كند. این در حالیست كه در كشور ما حتی اگر كودكی در چنین ازدواجی متولد شود آیا زن امكان دریافت شناسنامه را دارد؟ پاسخ این سوال منفی است. ازدواج سفید در ایران رسمیت ندارد چون كه با عرف، مذهب و قانون منافات دارد.
دستیار حقوق شهروندی معاونت رئیس جمهور در امور زنان و خانواده با اشاره به اینكه افرادی كه به ازدواج سفید روی می آورند در قانون زناكار محسوب می شوند اظهار نمود: تبعات منفی این نوع ازدواج شامل اضطراب، پنهان كاری، سقط جنین، كاهش فرزندآوری، تهدید به انواع بیماری ها نظیر ایدز، خلاءروانی و كودكان بدون هویت است. ازدواج سفید امروز از نظر قانون جرم، از نظر حقوقی بی تعهدی و از نظر شرعی گناه است.
سجادی با اشاره به مبحث شناسنامه كودكان حاصل از ازدواج خاطرنشان كرد: هر چند كه قانون تا حدی این اختیار را قائل شده است كه مادر مراجعه نموده و شناسنامه برای فرزندش صادر شود اما نام خانوادگی مادر بر روی این فرزندان قرار می گیرد. مشكل بعدی هم اثبات نسب است، چون كه مادر نمی تواند این قضیه را اثبات كند، چون كه ابتدا باید رابطه زوجیت وی ثابت شود.
این وكیل دادگستری با اشاره به اینكه در ازدواج رسمی تكالیفی بر عهده پدر و مادر قرار دارد، اظهار نمود: فرزند یك رابطه نامشروع از هیچ یك از این حمایت ها برخوردار نیست. همینطور بحث ولایت و سرپرستی و تعلیم و تربیت او هم به چالش كشیده می گردد. باآنكه امكان دارد این قوانین سخت گیرانه برای پیشگیری در نظر گرفته شده باشد اما فرزند حال از چنین ازدواجی گناهی ندارد. بنابراین از سال ۷۶ این نگاه تغییر نمود و دیوان عالی كشور در این حوزه وحدت رویه ای تولید كرد به طوریكه تكلیف پرداخت نفقه و حضانت بر عهده پدر گذاشته شد اما با این وجود فرزند چنین ازدواجی از ارث محروم است.
اگرچه مبحث «نفقه» كودكان حاصل از ازدواج سفید در سكوت به سر می برد اما می توان پرداخت آن را در نظر گرفت
وی با اشاره به اینكه مسئله نفقه در قانون سال ۹۲ پشتیبانی از خانواده مطرح گردیده است خاطرنشان كرد: به نظر می آید بر مبنای وحدت رویه ای كه در دیوان عالی كشور مطرح گردیده است باآنكه مبحث «نفقه» به این كودكان در سكوت به سر می برد اما می توان پرداخت آن را در نظر گرفت.
سجادی با تاكید بر اینكه ازدواج باید بعنوان یك راهكار، آسان شود اظهار نمود: اوایل انقلاب تا پیش از دهه ۷۰ ازدواج آسان بود. قانون باید برای زنان و مردان به شكل برابر اعمال شود. چرا زنان باید همزمان با ازدواج حق خروج از كشور و یا حق طلاق نداشته باشند؟ در صورتی كه این قوانین اصلاح گردد گرایش به سمت ازدواج سفید هم كاسته می شود. باید پرسید چرا زنان حق حضانت فرزندشان را پس از هفت سالگی ندارند و یا امكان دارد حتی حق اشتغال شان را از دست بدهند؟.
عضو كمیته حقوقی انجمن پشتیبانی از حقوق كودكان: «شناسنامه»، مهمترین مشكل كودكان حاصل از ازدواج سفید
به گزارش خشكشوئی آنلاین به نقل از ایسنا، در بخش دیگری از این نشست سارا باقری وكیل دادگستری و عضو كمیته حقوقی انجمن پشتیبانی از حقوق كودكان با اشاره به مشكلات دریافت شناسنامه كودكان حاصل از ازدواج سفید اظهار نمود: در صورتیكه در بیمارستان زنی ازدواجش در شناسنامه ثبت نشده باشد گواهی ولادت برای فرزندش صادر نمی گردد و بیمارستان ها از صدور این گواهی امتناع می كنند.
ایشان در ادامه با اشاره به اینكه نبود گواهی تولد سبب می گردد تا ثبت احوال شناسنامه این كودكان را صادر نكند خاطرنشان كرد: مشكل بعدی این است كه نام طفل از نام خانوادگی مادر برداشته می گردد و همین مسئله سبب می گردد كه برای كودك تبعاتی مثل انگ اجتماعی به همراه داشته باشد.
باقری با اشاره به اینكه تنها دو ازدواج دائم و منقطع كه همان صیغه است در قانون مورد پذیرش است، اظهار نمود: دو شرط مهریه و مدت زمان مشخص در صیغه ذكر می گردد و تنها در این صورت است كه چارچوب های حقوقی درباره این ازدواج وجود خواهد داشت. با این وجود بعضی از فقها به این مساله قائل هستند كه اگر دو نفر با میل باطنی زندگی كنار هم را آغاز كنند همین كفایت می كند.
وی با اشاره به اینكه باآنكه بر مبنای تحقیق اخیر انتشار یافته بیشتر افرادی كه تمایل به ازدواج سفید دارند تحصیل كرده هستند، اضافه كرد: این درحالیست كه در طبقات پایین هم این مساله تا حد زیادی دیده می گردد. با این وجود باآنكه كودكان حاصل این ازدواج ها در مورد شناسنامه و مساله هویت دچار معضل هستند اما تجربه نشان داده قضات زیادی هستند كه در این مورد و مشكلات كودكان با آنها همكاری می كنند. اما در نهایت اگر معتقد هستیم كه فقه امامیه فقهی پویاست و می تواند با مقتضیات زمان خودش جلو برود باید تلاش نماییم تا با احكام ثانویه از جانب رهبری حكم صادر شود و در این موضوعات هم وارد شویم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب